دینامیک های رشد
دینامیکهای رشد نشان میدهند که رشد عوامل مختلف در سیستمهای طبیعی و سیستمهای اقتصادی و اجتماعی چگونه به وجود میآید.
خانه » تفکر سیستمی » ساختمان سیستم
دینامیکهای رشد نشان میدهند که رشد عوامل مختلف در سیستمهای طبیعی و سیستمهای اقتصادی و اجتماعی چگونه به وجود میآید.
منحنی نمایی منفی یا رفتار «هدف جو» نتیجه فعال بودن یک «حلقه منفی» در سیستم است. این منحنی «وضعیت سیستم» را در حالی به «هدف
نقشههای نرخ و حالت ابزار دقیقی برای مدل کردن سیستمها بر پایه «تفکر عملیاتی» هستند. تفکر عملیاتی بر «چگونگیها» تمرکز دارد و به دنبال این
اجزای سیستم در کنار هم کل را میسازند. اما کل چیزی بیشتر از مجموع اجزا است. این مقاله به تعریف سیستم و رابطه کل با اجزای سیستم میپردازد.
«رشد نمایی» توسط حلقههای بازخوردی مثبت و زمانی به وجود میآید که افزایش مقدار متغیرهای حالت، باعث افزایش نرخهای ورود آنها شود.
«حلقه منفی» ساختار پایه به وجود آورنده رفتار هدفجو است و در آن، با مقایسه وضع موجود با هدف، یک ساختار کنترلی برای رسیدن به هدف شکل میگیرد.
«حلقه مثبت» ساختار پایه به وجود آورنده رشد نمایی است و در آن، افزایش در مقدار متغیرهای حالت در حلقه، منجر به افزایش نرخهای ورود حلقه میشود.
«حلقه بازخوردی بسته» ساختار اصلی سازنده سیستم است و نشان میدهد که چگونه عملکرد سیستم بر شکل گیری رفتار آینده سیستم اثر میگذارد.
«نظریه در عمل» روش تصمیم و اقدامی است که در مواجهه با شرایط واقعی، بر مبنای آن عمل میشود و البته ممکن است با «نظریه اظهار شده» متفاوت باشد.
«نظریه اظهار شده» روش تصمیم و اقدامی است که ما از آن پشتیبانی میکنیم و میگوییم اگر در شرایط خاصی قرار بگیریم، بر اساس آن عمل خواهیم کرد.
ساختار سیستم مشخص میکند که چه عواملی عضو سیستم هستند و این عوامل چگونه به هم مربوط هستند. ساختار سیستم «رفتار سیستم» را شکل میدهد.
1997, DN Ford, JD Sterman, Expert Knowledge Elicitation to improve Formal and Mental Models Methods of Expert Knowledge Elicitation for Modeling The Knowledge Elicitation Method
نمودار وابستگی یکی از ابزارهای بارش فکری است که برای شناخت مساله توسط گروهی از افراد مرتبط با مساله استفاده میشود. برای دعوت از افراد،
کسی که سیستمی فکر می کند، قبل از دست زدن به اقدام، زمان کافی برای شناخت سیستم و ساختار و رفتارهای آن اختصاص می دهد.
2002, Luis Felipe Luna-Reyes et al., Anatomy of a Group Model-Building Intervention: Building Dynamic Theory from Case Study Research Script 1: Scheduling The Day Script
جلسه چهارم دوره «یادگیری و تفکر سیستمی در مدرسه» به معرفی مفهوم مدلهای ذهنی و مقایسه آنها با مدلهای نوشتاری، مدلهای ریاضی و مدلهای دینامیکی میپردازد.
گاهي شناسايي چگونگي اثرگذاري متغيرها بر يكديگر دشوار مي شود. مثلا اثر افزايش قيمت يك كالا بر درآمد فروش آن كالا چيست؟آيا با افزايش قيمت،
«نمودارهای رفتار در طول زمان» تغییرات متغیرها در طی زمان را نشان میدهند. در این نمودارها محور افقی زمان است و محور عمودی متغیر مورد نظر.
کهن الگوی «تشدید رقابت» یک ساختار شناخته شده سیستمی است که نتیجه فعال شدن آن، رشد فزاینده در حوزه رقابت و تضعیف در سایر زمینهها است.
کهن الگوی «تنزل اهداف» یک ساختار سیستمی است که نتیجه فعال شدن آن، کاهش تدریجی اهداف و درنتیجه راضی شدن به وضع موجود است.