مهارت‌های تفکر سیستمی
مهارت‌های تفکر سیستمی
پرسش‌های این درس
  • آیا می‌توانیم مهارت‌هایی را آموزش بدهیم که به تقویت «تفکر سیستمی» در افراد کمک کند؟
  • زیربنای فکری تفکر سیستمی و دینامیک سیستم‌ها چیست؟
  • مهارت‌های تفکر سیستمی
    مهارت‌های فکری مختلفی می‌توانند به تقویت تفکر سیستمی کمک کنند.
    در این درس هفت مهارت مهم را بررسی می‌کنیم:
    • تفکر در طول زمان
    • تفکر ساختار به عنوان علت
    • تفکر کل نگر
    • تفکر عملیاتی
    • تفکر حلقه بسته
    • تفکر کمی
    • تفکر علمی
    تفکر ساختار به عنوان علت (تفکر درونزا)
    • رفتار سیستم توسط عوامل شکل دهنده سیستم تعیین می‌شود.
    • اثرگذاری عوامل بیرونی به عوامل داخلی بستگی دارد.
    • در مقابل: تفکر سیستم به عنوان معلول:
      • تصور اینکه دیگران باعث بروز مشکلات هستند.
      • رفتار سیستم ناشی از اثر نیروهای خارجی دیده می‌شود.
      • احساس ناتوانی برای تغییر
    تفکر در طول زمان
    • توجه به روندها در طول زمان
    • توجه به مسیر رسیدن به هدف
    • بدتر شدن قبل از بهتر شدن
    • توجه به مفهوم صبر
    • در مقابل: تفکر ایستا
      • تمرکز بر رویدادها
      • انتظار زود رسیدن به هدف
    تفکر کمی
    • پذیرفتن اینکه حتی وقتی نمی‌توانیم اندازه‌گیری کنیم، می‌توانیم مقادیر را کمی کنیم
      • استفاده از تخمین‌های ذهنی در زمانی که داده اندازه‌گیری شده نداریم.
      • رسم نمودارهای کمی از تغییرات متغیرهای کیفی و پایش آنها در طی زمان
    • در مقابل: تفکر اندازه گیرانه
      • جستجوی داده‌هایی که به طور دقیق اندازه‌گیری شده‌اند.
      • انتظار برای نتایج اندازه‌گیری‌های دقیق و به تاخیر انداختن تصمیم‌گیری
      • ندیده گرفتن اطلاعات کیفی
    تفکر کل نگر
    • اعتقاد به اینکه شناخت مساله از طریق فهم روابط بین اجزا به دست می‌آید.
    • هنر دیدن جنگل از میان درختان
    • انتخاب جایگاه متناسب برای شناخت و حل مساله
    • در مقابل: تفکر جزء نگر
      • اعتقاد به اینکه شناخت مساله از طریق تمرکز بر جزییات به دست می‌آید.
      • غرق شدن در جزییات و ندیدن کل
    تفکر حلقه بسته
    • علیت را به صورت یک فرآیند جاری دیدن و توجه به اینکه معلول به علت بازخورد می‌دهد و علت‌ها هم بر یکدیگر اثر می‌گذارند.
    • روش حل مساله 1-2-3-1-...
    • در مقابل: تفکر خطی
      • علیت را به صورت یک طرفه دیدن و هر علت را غیر وابسته به علت های دیگر دانستن
      • روش حل مساله 1 – 2 – 3
    تفکر عملیاتی
    • تمرکز بر علیت و اینکه رفتار سیستم واقعا چگونه شکل می‌گیرد.
    • تلاش برای ساختن مسیر موفقیت با توجه به ساختاری که ما با آن مواجه هستیم
    • در مقابل: تفکر عامل محور
      • فهرست کردن عوامل موثر یا دارای همبستگی با نتایج
      • تلاش برای تقلید از عواملی که باعث موفقیت افراد موفق شده
    تفکر علمی
    • فهمیدن اینکه تمام مدل‌ها فرضیه‌هایی دارای خطا هستند و محدودیت‌های عملکردی دارند.
    • تلاش برای یافتن نقاط اهرمی
    • در مقابل: تفکر اثبات واقعیت
      • تلاش برای ساخت مدل‌های درست و اثبات درستی آنها با تطبیق با داده‌های گذشته
    منابع برای مطالعه بیشتر در مورد مطالب این درس
    منابع برای مطالعه تا جلسه آینده

    - پویایی شناسی سیستم‌ها، دکتر علینقی مشایخی، انتشارات آریانا قلم، ۱۳۹۶

    • فصل اول: نگرش پویا

    • فصل دوم: نقش مدل در فهم پدیده‌ها

    منابع برای مطالعه بیشتر در مورد مطالب درس آینده

    1985, Jay W. Forrester, "The" Model Versus a Modeling "Process"

    19۹4, John Sterman, Learning In and About Complex Systems

    2001, John Sterman, System Dynamics Modeling: Tools For Learning In a Complex World

    2002, John Sterman, All models are wrong: reflections on becoming a systems scientist

    2010, Ali N. Mashayekhi, Soheil Ghili, System dynamics problem definition as an evolutionary process using the concept of ambiguity

    در پناه خدا باشیم
    Previous
    Next

    اشتراک گذاری

    Share on telegram
    Telegram
    Share on twitter
    Twitter
    Share on linkedin
    Linkedin
    Share on facebook
    Facebook
    Share on whatsapp
    WhatsApp
    Share on email
    Email
    فیل مولوی

    دوره آموزشی آنلاین

    آشنایی با «تفکر سیستمی»

    مدرس: محمدعلی اسماعیل زاده اصل