رشد نمایی
«رشد نمایی» توسط حلقههای بازخوردی مثبت و زمانی به وجود میآید که افزایش مقدار متغیرهای حالت، باعث افزایش نرخهای ورود آنها شود.
خانه » متغیر حالت
«رشد نمایی» توسط حلقههای بازخوردی مثبت و زمانی به وجود میآید که افزایش مقدار متغیرهای حالت، باعث افزایش نرخهای ورود آنها شود.
متغیرهای «حالت» یا «مخزن» نتیجه انباشت متغیرهای نرخ در طی زمان هستند و نشان دهنده وضعیت فعلی و تاریخچه گذشته سیستم هستند. همچنین اغلب تصمیمگیریها و اقدامها بر مبنای این متغیرها انجام میشود.
جلسه نهم دوره «از تفکر سیستمی تا دینامیک سیستمها» به بررسی پروژههای شرکت کنندگان در دوره به عنوان مثالهایی عملی و کاربردی میپردازد.
فکر سیستمی علیت را به صورت یک فرآیند جاری می بیند و توجه دارد که نه تنها علت ها بر معلول ها اثر می گذارند، بلکه معلول ها هم بر علت هایشان به طور مستقیم یا با واسطه هایی اثر می گذارند. علاوه بر این، علت های مختلف هم بر همدیگر اثر می گذارند.
ساختار سیستم مشخص میکند که چه عواملی عضو سیستم هستند و این عوامل چگونه به هم مربوط هستند. ساختار سیستم «رفتار سیستم» را شکل میدهد.
1992, Jay W. Forrester, System Dynamics, Systems Thinking, and Soft OR System Dynamics Steps Systems thinking and soft OR Case studies Soft operations research Systems
«نمودارهای رفتار در طول زمان» تغییرات متغیرها در طی زمان را نشان میدهند. در این نمودارها محور افقی زمان است و محور عمودی متغیر مورد نظر.
«تفکر کل نگر» یکی از مهارتهای تفکر سیستمی است که کمک میکند به جای غرق شدن در جزییات، به کل سیستم و روابط اصلی شکل دهنده رفتار آن توجه کنیم.
«گفتگو» فرآیندی است که طی آن افراد ضمن آشنایی با مدلهای ذهنی یکدیگر، به شناخت دقیقتری از موضوع مورد گفتگو دست پیدا میکنند.
دینامیکهای رشد نشان میدهند که رشد عوامل مختلف در سیستمهای طبیعی و سیستمهای اقتصادی و اجتماعی چگونه به وجود میآید.
فکر سیستمی وقتی با یک رویداد مواجه می شود، می پرسد که:
– آیا این اولین باری است که با این رویداد مواجه شده ایم؟
– آیا با همین رویداد یا چیزی شبیه به آن در گذشته هم مواجه بوده ایم؟
1999, Jac A. M. Vennix, Group Model-Building: Tackling Messy Problems The evolution of group model building Individual sources of messy problems: limited information processing capacity