نظریه اقدام
«نظریه اقدام» به بررسی «نظریه اظهارشده» و «نظریه در عمل» میپردازد و نشان میدهد که چگونه پیشفرضهای ما «نظریه در عمل» را شکل میدهند.
خانه » تفکر سیستمی » ساختمان سیستم » صفحه 2
«نظریه اقدام» به بررسی «نظریه اظهارشده» و «نظریه در عمل» میپردازد و نشان میدهد که چگونه پیشفرضهای ما «نظریه در عمل» را شکل میدهند.
«اقدام»ها متغیرهای نرخی هستند که در طی زمان «متغیرهای حالت» را تغییر میدهند و درنتیجه وضعیت و رفتار آینده سیستم را مشخص میکنند.
تصمیمگیری فرآیندی است که طی آن، بر مبنای وضع موجود و اهداف، مقدار متغیرهای نرخ سیستم مشخص میشود و در نتیجه رفتار آینده سیستم شکل میگیرد.
متغیرهای «حالت» یا «مخزن» نتیجه انباشت متغیرهای نرخ در طی زمان هستند و نشان دهنده وضعیت فعلی و تاریخچه گذشته سیستم هستند. همچنین اغلب تصمیمگیریها و اقدامها بر مبنای این متغیرها انجام میشود.
متغیرهای «نرخ» یا «جریان» در یک سیستم نشاندهنده تصمیمها و اقدامهایی هستند که در طی زمان انجام میشوند و با تغییر متغیرهای حالت، رفتار سیستم را شکل میدهند.
«تصمیم» در تفکر سیستمی معنای گستردهای دارد که میتواند شامل فرآیندهای طراحی شده، فرآیندهای زیستی و تصمیمهای انسانی و اجتماعی باشد.
«رشد نمایی» توسط حلقههای بازخوردی مثبت و زمانی به وجود میآید که افزایش مقدار متغیرهای حالت، باعث افزایش نرخهای ورود آنها شود.
مرز سیستم مشخص میکند که چه عواملی عضو سیستم هستند و چه عواملی عضو سیستم نیستند و خارج از سیستم قرار میگیرند.
«پیش گویی خود محقق کننده» زمانی اتفاق میافتد که بر مبنای آن پیشگویی کارهایی انجام میدهیم که موجب به وقوع پیوستن آن پیشگویی میشود.
در این صفحه اصطلاحات رایج در تفکر سیستمی به فارسی و انگلیسی ذکر شده و لینک دسترسی به توضیحات هر اصطلاح هم آمده است.
فکر سیستمی علیت را به صورت یک فرآیند جاری می بیند و توجه دارد که نه تنها علت ها بر معلول ها اثر می گذارند، بلکه معلول ها هم بر علت هایشان به طور مستقیم یا با واسطه هایی اثر می گذارند. علاوه بر این، علت های مختلف هم بر همدیگر اثر می گذارند.
Title: Principles of Systems
Author: Jay W. Forrester
First Published: 1968
«نشانه مساله» عاملی است که تغییرات آن دیده میشود و مورد توجه قرار میگیرد اما ناشی از ساختارهای پنهانی است که کمتر دیده میشوند. حذف «نشانههای مساله» موجب حل مساله نمیشود و این نشانهها دوبار باز خواهند گشت.
1999, Jac A. M. Vennix, Group Model-Building: Tackling Messy Problems The evolution of group model building Individual sources of messy problems: limited information processing capacity
کهن الگوی «درمانهای بدتر از درد» یک ساختار شناخته شده سیستمی است که نتیجه آن انجام کارهایی است که در بلند مدت، وضعیت دانش آموزان و مدرسه را بدتر میکنند.
«پویایی شناسی سیستمها» یا «دینامیک سیستمها» یکی از مکتبهای تفکر سیستمی است که شبیهسازی رفتار سیستمهای اقتصادی و اجتماعی را به کمک کامپیوتر امکان پذیر کرده است.