تفکر ساختار به عنوان علت: ایستادن روبروی آینه
فکر سیستمی مسوولیت رفتار سیستم را به عوامل داخل سیستم و کسانی که سیاست‌ها و ساختار سیستم را مشخص می‌کنند نسبت می‌دهد.
فکر غیر سیستمی رفتار سیستم را به عوامل خارجی و غیر قابل کنترل نسبت می‌دهد.
فکر سیستمی مسوولیت رفتار سیستم را به عوامل داخل سیستم و کسانی که سیاست‌ها و ساختار سیستم را مشخص می‌کنند نسبت می‌دهد.
فکر غیر سیستمی رفتار سیستم را به عوامل خارجی و غیر قابل کنترل نسبت می‌دهد.
فکر سیستمی وقتی با یک رویداد مواجه می شود، می پرسد که:
– آیا این اولین باری است که با این رویداد مواجه شده ایم؟
– آیا با همین رویداد یا چیزی شبیه به آن در گذشته هم مواجه بوده ایم؟
کهن الگوی «تراژدی منابع مشترک» یک ساختار شناخته شده سیستمی است که طی آن، منابع مشترک مورد استفاده بی رویه قرار می‌گیرند و از بین می‌روند.
سیما سعادتی، دانشجوی دکتری فناوری اطلاعات در آموزش است. متن زیر تجربه شرکت ایشان در دوره «آشنایی با تفکر سیستمی» در بهار ۱۴۰۰ است. «دوره
نقشه‌های نرخ و حالت ابزار دقیقی برای مدل کردن سیستم‌ها بر پایه «تفکر عملیاتی» هستند. تفکر عملیاتی بر «چگونگی‌ها» تمرکز دارد و به دنبال این
ساختار سیستم مشخص می‌کند که چه عواملی عضو سیستم هستند و این عوامل چگونه به هم مربوط هستند. ساختار سیستم «رفتار سیستم» را شکل می‌دهد.
جلسه چهارم دوره «از تفکر سیستمی تا دینامیک سیستم‌ها» به بررسی نقش تفکر سیستمی در شکل گیری سازمان‌های یادگیرنده می‌پردازد.
نمودارهای علت و معلولی ابزاری ساده برای نشان دادن ارتباط بین اجزای مختلف یک سیستم هستند. این نمودارها با استفاده از فلش‌هایی نشان می‌دهند که
جلسه ششم دوره «از تفکر سیستمی تا دینامیک سیستم‌ها» به بررسی منابع اطلاعات و تکنیک‌های مدلسازی گروهی برای ساخت مدلهای سیستمی پویا می‌پردازد.
کهن الگوی «انتقال فشار به مداخله گر» موجب می‌شود که وابستگی به کمک کننده‌های خارجی افزایش پیدا کند و توانمندی‌های درونی تقویت نشود.
کهن الگوی «موفقیت برای موفق» یک ساختار شناخته شده سیستمی است که یکی از نتایج فعال شدن آن در مدرسه، رشد بعضی از دانش آموزان و به حاشیه رفتن سایرین است.
