تفکر ساختار به عنوان علت: ایستادن روبروی آینه
فکر سیستمی مسوولیت رفتار سیستم را به عوامل داخل سیستم و کسانی که سیاست‌ها و ساختار سیستم را مشخص می‌کنند نسبت می‌دهد.
فکر غیر سیستمی رفتار سیستم را به عوامل خارجی و غیر قابل کنترل نسبت می‌دهد.
فکر سیستمی مسوولیت رفتار سیستم را به عوامل داخل سیستم و کسانی که سیاست‌ها و ساختار سیستم را مشخص می‌کنند نسبت می‌دهد.
فکر غیر سیستمی رفتار سیستم را به عوامل خارجی و غیر قابل کنترل نسبت می‌دهد.
مساله‌ای در جامعه بروز می‌کند؛ افرادی برای مواجهه با مساله به دنبال راه حل می‌گردند؛برای اجرای راه حل پیشنهادی منابع بسیاری تخصیص پیدا می‌کند؛به نظر
کهن الگوی «تنزل اهداف» یک ساختار سیستمی است که نتیجه فعال شدن آن در مدرسه و نظام آموزش و پرورش، تنزل اهداف در مدرسه و راضی شدن به وضع موجود است.
جلسه سوم دوره «از تفکر سیستمی تا دینامیک سیستم‌ها» به بررسی مقالات و کتاب‌هایی در مورد مهارت‌ها و ابزارهای تفکر سیستمی می‌پردازد.
والعصران الانسان لفي خسرالا الذين آمنوا و عملوا الصالحات و تواصوا بالحق و تواصوا بالصبر ظرف توپ هاي من را نمي دانم ديده ايد يا
فکر سیستمی وقتی با یک رویداد مواجه می شود، می پرسد که:
– آیا این اولین باری است که با این رویداد مواجه شده ایم؟
– آیا با همین رویداد یا چیزی شبیه به آن در گذشته هم مواجه بوده ایم؟
«خبرگی فردی» فرآیندی است که طی آن افراد با طراحی هدفمند فضای کار و زندگی خود، به یکپارچگی ذهن و عمل دست پیدا می‌کنند.
«ناتوانی آموخته شده» ناشی از شکست‌های گذشته است. وقتی حس کنیم در زمینه‌ای نمی‌توانیم موفق شویم، دیگر تلاش نمی‌کنیم و همیشه شکست خورده باقی می‌مانیم.
کهن الگوی «تشدید رقابت» یک ساختار شناخته شده سیستمی است که نتیجه فعال شدن آن، رشد فزاینده در حوزه رقابت و تضعیف در سایر زمینه‌ها است.
فکر سیستمی علیت را به صورت یک فرآیند جاری می بیند و توجه دارد که نه تنها علت ها بر معلول ها اثر می گذارند، بلکه معلول ها هم بر علت هایشان به طور مستقیم یا با واسطه هایی اثر می گذارند. علاوه بر این، علت های مختلف هم بر همدیگر اثر می گذارند.
ابزار کوه یخ برای تحلیل مساله استفاده می‌شود. این ابزار مساله را در چهار سطح «رویداد»، «روند»، «ساختار» و «مدل ذهنی» بررسی می‌کند.
