تصمیم گیری
تصمیمگیری فرآیندی است که طی آن، بر مبنای وضع موجود و اهداف، مقدار متغیرهای نرخ سیستم مشخص میشود و در نتیجه رفتار آینده سیستم شکل میگیرد.
خانه » ساختار سیستم » صفحه 2
تصمیمگیری فرآیندی است که طی آن، بر مبنای وضع موجود و اهداف، مقدار متغیرهای نرخ سیستم مشخص میشود و در نتیجه رفتار آینده سیستم شکل میگیرد.
متغیرهای «حالت» یا «مخزن» نتیجه انباشت متغیرهای نرخ در طی زمان هستند و نشان دهنده وضعیت فعلی و تاریخچه گذشته سیستم هستند. همچنین اغلب تصمیمگیریها و اقدامها بر مبنای این متغیرها انجام میشود.
متغیرهای «نرخ» یا «جریان» در یک سیستم نشاندهنده تصمیمها و اقدامهایی هستند که در طی زمان انجام میشوند و با تغییر متغیرهای حالت، رفتار سیستم را شکل میدهند.
«تصمیم» در تفکر سیستمی معنای گستردهای دارد که میتواند شامل فرآیندهای طراحی شده، فرآیندهای زیستی و تصمیمهای انسانی و اجتماعی باشد.
«پیامدهای ناخواسته» نتایجی هستند که از تصمیمها و اقدامهای ما به وجود میآیند اما مورد نظر ما نبودهاند و برای ما مطلوب نیستند.
«نشانه مساله» عاملی است که تغییرات آن دیده میشود و مورد توجه قرار میگیرد اما ناشی از ساختارهای پنهانی است که کمتر دیده میشوند. حذف «نشانههای مساله» موجب حل مساله نمیشود و این نشانهها دوبار باز خواهند گشت.
«ریشه مساله» در نگاه سیستمی، ساختاری است که باعث دور شدن از «هدف» و به وجود آمدن «مساله» و «نشانههای مساله» میشود.
«راه حل اساسی» اقدامی است که به حل ریشهای مساله میپردازد و مانع تکرار مساله در آینده میشود. راه حل اساسی در مقابل «راه حل موقت» قرار داد.
«راه حل موقت» راه حلی است که «نشانههای مساله» را از بین میبرد و در عین حال ممکن است «پیامدهای ناخواسته»ای داشته باشد.
«تفکر کل نگر» یکی از مهارتهای تفکر سیستمی است که کمک میکند به جای غرق شدن در جزییات، به کل سیستم و روابط اصلی شکل دهنده رفتار آن توجه کنیم.
نرم افزارهای کامپیوتری مختلفی برای شبیه سازی سیستمهای پویا طراحی شدهاند. یکی از مشهورترین این نرمافزارها که نسخه رایگان آن هم برای فعالیتهای آموزشی در
«نشانه مساله» عاملی است که تغییرات آن دیده میشود و مورد توجه قرار میگیرد اما ناشی از ساختارهای پنهانی است که کمتر دیده میشوند. حذف «نشانههای مساله» موجب حل مساله نمیشود و این نشانهها دوبار باز خواهند گشت.
الگوی «تشدید رقابت» یک ساختار شناخته شده سیستمی است که یکی از نتایج فعال شدن آن در مدرسه، افزایش استرس و تضعیف انگیزههای درونی دانش آموزان است.
همنت رویدادی هست که باهاش سراغ مسالههایی میرویم که یک فرد یا گروه مشخصی میخوان حل بشه و برای حل اونها به کمک آدمهای باهوش
کهن الگوی «انتقال فشار به راه حل موقت» ساختاری است که باعث وابسته شدن به راهحلهای موقت و کنار گذاشتن راهحلهای اساسی میشود.
«پیامدهای ناخواسته» نتایجی هستند که از تصمیمها و اقدامهای ما به وجود میآیند اما مورد نظر ما نبودهاند و برای ما مطلوب نیستند.
گاهي شناسايي چگونگي اثرگذاري متغيرها بر يكديگر دشوار مي شود. مثلا اثر افزايش قيمت يك كالا بر درآمد فروش آن كالا چيست؟آيا با افزايش قيمت،
کهن الگوی «موفقیت برای موفق» یک ساختار شناخته شده سیستمی است که نتیجه فعال شدن آن رشد فزاینده طرفی که موفقیت به دست آورده و سقوط طرفهای دیگر است.
کهن الگوی «محدودیت رشد» یک ساختار شناخته شده سیستمی است که طی آن، سرعت رشد در نتیجه مواجهه با محدودیتهایی کم شده و نهایتا متوقف میشود.
به دست گرفتن ابتکار عمل (being “proactive”) این روزها نقل محافل است. مدیران پیدرپی جار میزنند که در مواجهه با مشکلات باید مسؤولیتپذیر بود. اغلب